I. Tìm thấy chì và Uranium trong mẫu nước tiểu người hút TLĐT

Nghiên cứu mới của Đại học Nebraska, Mỹ (UoN) công bố cuối tháng 4/2024 cho biết tìm thấy  chì và Uranium trong 200 mẫu nước tiểu của nhóm người trẻ tuổi thường xuyên hút TLĐT (e-cigarettes). Với nghiên cứu trên cho thấy hút TLĐT là tự đưa các loại kim loại nặng vào trong cơ thể, trong đó có cả chì và uranium, hai hóa chất nguy hiểm có thể lắng trong hệ thống xương, gây tổn hại cho sự phát triển của não bộ và nội tạng. Nếu độ tuổi hút càng trẻ thì mối nguy hiểm càng lớn.

Phát hiện này đến từ  dự án đang diễn ra có tên PATH (Đánh giá dân số về thuốc lá và sức khỏe), bắt đầu vào năm 2011. Kết luận trên của UoN được rút ra sau khi xét nghiệm nước tiểu của 200 thanh thiếu niên độ tuổi từ 13-17, có thói quen hút thuốc lá điện tử ở mức độ nhẹ (1-5 ngày/tháng), mức độ vừa (6-19 ngày/tháng) và mức độ nặng (trên 20 ngày trong 1 tháng).

Phân tích thành phần nước tiểu cho thấy những ai hút thuốc lá điện tử ở mức độ vừa có nồng độ chì và uranium phát hiện được trong nước tiểu cao hơn 30% so với nhóm hút ở mức độ nhẹ. Ở nhóm nặng, nồng độ chì và uranium thậm chí còn cao hơn gần gấp đôi.

II. 5 mối nguy tiềm ẩn từ TLĐT

1. Thuốc lá điện tử có chứa Nicotine

Nicotine là chất gây nghiện có trong các sản phẩm thuốc lá, bao gồm cả thuốc lá điện tử. Một nghiên cứu mới đây tại Mỹ cho thấy 99% thuốc lá điện tử được bán ở quốc gia này có chứa nicotin. Ngay cả những sản phẩm có dán nhãn không ghi cụ thể nicotin nhưng vẫn bị  phát hiện có chứa nicotin. Nicotine có hại cho não, nhất là ở nhóm trẻ tuổi vì não tiếp tục phát triển cho đến 25 tuổi. Nó ảnh hưởng đến sự chú ý, học tập, tâm trạng và kiểm soát xung lực.

Nicotine cũng thay đổi cách hình thành các khớp thần kinh trong não. Khớp thần kinh là sự kết nối chặt chẽ giữa các tế bào não được tạo ra khi học một kỹ năng mới. Một bộ não khỏe mạnh, thông minh có rất nhiều khớp thần kinh nhưng nicotine từ thuốc lá đã ảnh hưởng xấu đến việc các khớp thần kinh này.

2. Hơi TLĐT không vô hại như ta nghĩ

TLĐT là sản phẩm mới, liên quan đến các thiết bị điện tử dùng đốt nóng hóa hơi chất lỏng bên trong, tạo ra một đám mây hơi nước để hấp thụ vào phổi và tan biến nhanh trong không khí. Vì sản phẩm hấp thụ là hơi thay cho khói, nên TLĐT điện tử thường tạo ra một cảm giác an toàn, kể cả cho người hút và những người xung quanh.

Đặc tính này được giới tiếp thị tận dụng để quảng cáo rằng TLĐT an toàn hơn so với thuốc lá điếu truyền thống. Điều này khiến người nghiện thuốc lá truyền thống  chuyển sang thuốc lá điện tử để cai nghiện. Và giới trẻ ngộ nhận biến nó thành ‘trào lưu’ hay ‘đu trend’ coi đây là an toàn, văn minh, sành điệu, vô hình tạo ra "đại dịch" sức khỏe cho cộng đồng.

3. Chưa rõ tác dụng lâu dài

Khoa học vẫn đang tìm hiểu về tác dụng lâu dài của TLĐT. Các nhà khoa học tin rằng một số thành phần trong hơi có thể gây hại cho phổi. Một ví dụ, hương liệu thuốc lá điện tử có thể an toàn khi ăn nhưng không an toàn khi hít vào. Điều này là do ruột xử lý các chất khác với phổi.

4. TLĐT dễ gây nghiện

Có bằng chứng cho thấy thanh niên sử dụng thuốc lá điện tử có nhiều khả năng chuyển sang hút thuốc lá truyền thống nhiều hơn cho nó đã. Rất nhiều thuốc lá điện tử có hương vị giống như trái cây và kẹo, thu hút trẻ em. Nhiều người trẻ tuổi sử dụng thuốc lá điện tử cho biết họ bắt thích TLĐT vì nó có hương vị hấp dẫn.

Bên cạnh hương vị và quảng cáo thuyết phục, còn có những lý do khác khiến giới trẻ thử dùng TLĐT. Nhiều thanh niên cho biết họ đã thử dùng thuốc lá điện tử vì tò mò, tin rằng chúng ít độc hại hơn các sản phẩm thuốc lá truyền thống.

5. TLĐT rất nguy hiểm

Pin của thuốc lá điện tử bị lỗi có thể gây cháy nổ. Một vài sự cố trong số này đã dẫn đến thương tích nghiêm trọng. Chất lỏng thuốc lá điện tử cũng đã được chứng minh là nguy hiểm. Trẻ em và người lớn đã bị nhiễm độc do chất lỏng này, dù là do nuốt, thở hay hấp thụ qua da hoặc mắt. Khoảng một nửa số cuộc gọi đến trung tâm kiểm soát chất độc thuốc lá điện tử tại Mỹ liên quan đến trẻ em từ 5 tuổi trở xuống.

Riêng trong  hơi thuốc lá điện tử có chứa rất nhiều chất độc, kể cả kim loại nặng và  phóng xạ., Trong quá trình gia nhiệt để hút, dung dịch thuốc lá sẽ được bơm qua cuộn dây để hóa thành dạng hơi (aeresol). Người hút sẽ hít hơi này để thưởng thức cũng như nhận được hiệu quả từ nicotine mà nó mang lại.

Nghiên cứu cũng chỉ ra quá trình đốt nóng dung dịch thuốc lá điện tử có thể tạo ra một loạt hợp chất gây hại như  Formaldehyde (chất dùng để ướp xác), Acetaldehyde, Acrolein , Diacetyl, Benzaldehyde…. cho đến các hạt nano siêu mịn (có thể được hít sâu và xâm nhập vào tế bào phổi để gây hại).

III. Làm gì để hạn chế sử dụng TLĐT?

Trước những tác động nguy hại của thuốc lá điện tử đối với sức khỏe con người, Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) đã đưa ra nhiều giải pháp tùy thuộc vào tình hình quản lý của mỗi quốc gia, trong đó bao gồm cấm một phần, hoặc toàn phần, hoặc quản lý thắt chặt như thuốc lá điếu. Một số quốc gia ban hành lệnh cấm bán cho trẻ dưới 18 tuổi, cấm quảng cáo và cấm sử dụng nơi công cộng.

Một cách để ngăn trẻ hút TLĐT hoặc các sản phẩm thuốc lá truyền thống là phát huy vai trò, trách nhiệm của gia đình, nhà trường nắm bắt tâm lý, kịp thời phát hiện, hỗ trợ, ngăn chặn hành vi hút thuốc lá điện tử của học sinh, đồng thời phối hợp giáo dục, định hướng các em nhận thức được tác hại đối với sức khỏe và tương lai, từ đó các em thay đổi hành vi theo những chuẩn mực tốt đẹp. Cần triển khai Luật phòng chống tác hại của thuốc lá, triển khai thực hiện môi trường không khói thuốc và có chế tài xử lý các trường hợp vi phạm theo quy định.