1. Những ca tử vong trong 24 giờ trên thế giới và Việt Nam

Trung tâm Y tế Dự phòng tỉnh Hải Dương từng báo cáo về bệnh nhân đầu tiên ở Hải Dương đã tử vong do bệnh viêm não mô cầu. Đó là nữ bệnh nhân là Đỗ Thị X. (sinh năm 1998, ngụ tại TP. Hải Dương). Theo thông tin từ gia đình, trước khi nhập viện, X. bị sốt nhẹ, đau đầu. Đến khoảng 19h, em đi vệ sinh và bị ngã. Gia đình đã đưa đến khám và điều trị tại BV Đa khoa tỉnh Hải Dương.

Sau đó chuyển lên tuyến trên sau khi nhân xuất hiện các tình trạng sốc nhiễm trùng, suy hô hấp, rối loạn đông máu. Xét nghiệm cho thấy, bệnh nhân nhiễm khuẩn huyết/viêm màng não mủ do não mô cầu.

Theo tờ Sun của Anh số trung tuần tháng 4/2024, nữ VĐV thể dục dụng cụ người Tây Ban Nha, Maria Herranz Gomez, vừa qua đời thương tâm ở tuổi 17 sáng ngày 18/4/2024 do viêm màng não do mô cầu tại bệnh viện ở TP Guadalajara (Tây Ban Nha). Theo thông báo, Maria đã đột ngột qua đời vì căn bệnh viêm màng não do mô cầu chỉ trong vòng 24 giờ sau khi được phát hiện ra.

2. Bệnh viêm màng não do mô cầu & cách phòng tránh

Theo Tổ chức Y tế thế giới (WHO), viêm màng não mô cầu (Meningitis)  không phải là bệnh hiếm gặp, bệnhnguy hiểm với tỷ lệ tử vong cao, có thể dẫn đến các biến chứng nghiêm trọng lâu dài. Đây là tình trạng nhiễm trùng gây viêm các mô xung quanh não và tủy sống nên cần được chăm sóc y tế ngay lập tức.

Viêm màng não do vi khuẩn có thể gây tử vong trong vòng 24 giờ, ảnh hưởng đến mọi người ở mọi lứa tuổi. Có bốn nguyên nhân chính gây viêm màng não cấp tính do vi khuẩn: Gồm Neisseria meningitidis (não mô cầu); Streptococcus pneumoniae (phế cầu khuẩn); Haemophilus cúm và Streptococcus agalactiae (streptococcus nhóm B). Những vi khuẩn này chịu trách nhiệm cho hơn một nửa số ca tử vong do viêm màng não trên toàn cầu và chúng gây ra các bệnh nghiêm trọng khác như nhiễm trùng huyết và viêm phổi. 

Các vi khuẩn khác như Mycobacterium tuberculosis, Salmonella, Listeria, Streptococcus và Staphylococcus, các loại vi-rút như enterovirus và quai bị, nấm, đặc biệt là Cryptococcus và ký sinh trùng như Amoeba cũng là những nguyên nhân quan trọng gây viêm màng não. 

Quá trình lây truyền từ người này sang người khác qua các giọt hô hấp hoặc dịch tiết cổ họng. Liên cầu khuẩn nhóm B thường tồn tại trong ruột hoặc âm đạo của con người và có thể lây từ mẹ sang con trong khoảng thời gian sinh ra. Khi mắc bệnh thường có dấu hiệu và triệu chứng điển hình như cứng cổ, sốt, lú lẫn hoặc thay đổi trạng thái tinh thần, đau đầu, buồn nôn và nôn.  Các triệu chứng ít gặp hơn là co giật, hôn mê và suy giảm thần kinh (ví dụ như mất thính giác hoặc thị lực, suy giảm nhận thức hoặc yếu chân tay). Cứ 5 người thì có một người sống sót sau một đợt viêm màng não do vi khuẩn có thể để lại di chứng lâu dài. Những hậu quả này bao gồm mất thính lực, co giật, yếu chân tay, khó khăn về thị giác, lời nói, ngôn ngữ, trí nhớ và giao tiếp, cũng như sẹo và cắt cụt chi sau nhiễm trùng huyết.

Để phòng bệnh viêm màng não mô cầu, mọi người cần có nhận thức đầy đủ về bệnh thông qua các nguồn tài liệu tuyên truyền. Nên giữ vệ sinh nơi ở, giữ vệ sinh môi trường; nhà trẻ, lớp học phải thông thoáng, sạch sẽ, đủ ánh sáng. Nơi có ổ dịch cũ phải giám sát, phát hiện ngay các trường hợp sốt, viêm hầu họng để theo dõi. Có thể xét nghiệm bệnh nhân cũ và người lân cận nếu có điều kiện, để tìm người lành mang vi khuẩn não mô cầu. Về phía bệnh nhân cần được điều trị triệt để tại cơ sở y tế. Người tiếp xúc với bệnh nhân cần được điều trị dự phòng. 

Nếu có biểu hiện mắc bệnh viêm màng não mô cầu, cần đưa ngay bệnh nhân tới các cơ sở y tế gần nhất  để được thăm khám và điều trị kịp thời. Do là bệnh nguy hiểm, có khả năng năng trở thành bệnh dịch vì nó lây truyền qua đường hô hấp. Chính vì vậy, các chuyên gia y tế thường khuyên nên tiêm vắc xin, đặc biệt là vắc xin phòng ngừa viêm màng não mô cầu tuýp B,C dành cho trẻ từ 6 tháng trở lên và người lớn dưới 45 tuổi hoặc vắc xin ngừa viêm màng não mô cầu 4 tuýp A, C, Y, W-135 bắt đầu 9 tháng trở lên và người lớn dưới 55 tuổi. Riêng những người đã trải qua bệnh viêm màng não thường có nhu cầu chăm sóc sức khỏe cần phải điều trị y tế lâu dài.